Wystąpieniem prof. Andrija Bokoteya „Włodzimierz Dzieduszycki i jego muzeum” 24 stycznia 2025 roku rozpoczął się cykl wykładów zatytułowany „Dziedzictwo Dzieduszyckiego” zorganizowany przez Państwowe Przyrodnicze Muzeum Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie i Wydział Humanistyczny Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego OCU we Lwowie.
Wykład profesora Andrija Bokoteya jest analizą biografii Włodzimierza Dzieduszyckiego, jego studiów i nauczycieli, jego pasji do przyrody, która stała się dziełem jego życia, jego kolekcjonerstwa, historii muzeum, a także dzisiejszej architektury muzeum, aktualnej ekspozycji oraz projektów naukowych i edukacyjnych.
Relacja z wydarzenia znajduje się TUTAJ
Wykładu można wysłuchać TUTAJ
Tłumaczenie relacji, umieszczonej na stronie OCU, 30 stycznia 2025:
„Nawet w podeszłym wieku nie mogę pojąć, jak to wszystko mogło się połączyć”: profesor Andrii Bokotey opowiada o spuściźnie Włodzimierza Dzieduszyckiego i jego muzeum.
Andriy Bokotey OCU
W 2025 roku przypada 200. rocznica urodzin Włodzimierza Dzieduszyckiego, zoologa, filantropa, kolekcjonera, polityka i założyciela Muzeum Przyrodniczego we Lwowie. Aby uczcić dwusetną rocznicę, Państwowe Przyrodnicze Muzeum Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie i Wydział Humanistyczny Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego wspólnie organizują wykład zatytułowany „Dziedzictwo Dzieduszyckiego”, który ma na celu przypomnienie działalności lwowskiej postaci Włodzimierza Dzieduszyckiego, historii jego rodziny, jego różnorodnej działalności i bogatego dziedzictwa.
Wykład będzie obejmował serię seminariów i dyskusji, których celem będzie odkrycie spuścizny Dzieduszyckiego w dialogu z badaczami i zainteresowanymi słuchaczami, a także wspólne omówienie tego, co jest cenne w dziedzictwie Dzieduszyckiego i jak z nim pracować dzisiaj.
Pierwszym wydarzeniem w ramach wykładu była prezentacja „Włodzimierz Dzieduszycki i jego muzeum”, wygłoszona 24 stycznia 2025 r. na Wydziale Humanistycznym UCU przez Andrija Bokoteya, doktora biologii, starszego pracownika naukowego, profesora Katedry Zoologii na Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki i czołowego badacza w Państwowym Przyrodniczym Muzeum Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie.
Wykład profesora Andrija Bokoteya jest dokładnym studium biografii Włodzimierza Dzieduszyckiego, który urodził się 22 czerwca 1825 r. w mieście Jaryszów (obwód winnicki) jako syn hrabiego Józefa Kalasantego Dzieduszyckiego i Pauliny z Działyńskich. Rodzina Dzieduszyckich to arystokratyczna spolonizowana rodzina, która wywodzi się od ruskich bojarów. Po udziale w powstaniu kościuszkowskim i wojnie 1812 r. ojciec Włodzimierza przeszedł na emeryturę w stopniu kapitana i kontynuował działalność publiczną i naukową jako bibliograf i kolekcjoner. W swoim majątku we wsi Poturzyca koło Sokala Józef Kalasanty Dzieduszycki zgromadził bogatą bibliotekę z rzadkimi książkami. Matka Włodzimierza, Paulina Dzieduszycka, zbierała zielniki i prowadziła kolekcję tropikalnych mięczaków, a także umiejętnie wykonywała wspaniałe szkice zebranych eksponatów.
Ze względu na słabe zdrowie, Włodzimierz Dzieduszycki uczył się w domu. Nauczyciele rozwijali jego zdolności i zamiłowanie do historii naturalnej. Najmilej wspomina poetę i miejscowego historyka Wincentego Pola, botanika Hiacynta Łobażewskiego i zoologa Ernesta Schauera, który miał chyba największy wpływ na Włodzimierza i nauczył go ornitologii i taksydermii.
Profesor Andrii Bokotey opowiedział również o historii kolekcji przyrodniczej Dzieduszyckiego:
„Z biegiem czasu Włodzimierz zaczął zbierać samodzielnie, a wiele eksponatów zostało mu podarowanych lub przywiezionych z podróży przez jego przyjaciół. W końcu nadszedł czas, kiedy kolekcja przyrodnicza rozrosła się tak bardzo, że nie było już dla niej miejsca w domu Dzieduszyckich przy ulicy Łysenki. W 1868 r. hrabia Dzieduszycki kupił więc osobny budynek do jej przechowywania. Po pewnym czasie hrabia przekazał kolekcję krajowi (Galicji). W ten sposób we Lwowie powstało Muzeum Przyrodnicze”.
Na szczególną uwagę zasługuje działalność filantropijna Włodzimierza Dzieduszyckiego: hrabia był jednym z założycieli szkół wyższych, szkół przemysłowych, organizatorem wystaw regionalnych w 1877 i 1894 r. we Lwowie oraz w 1887 r. w Krakowie. Z własnych funduszy przyznawał stypendia i pomoc utalentowanej młodzieży. Ponadto Włodzimierz Dzieduszycki był członkiem korespondentem Krakowskiej Akademii Nauk, doktorem honoris causa Uniwersytetu Lwowskiego i członkiem różnych towarzystw naukowych. Jego imieniem nazwano kilka gatunków roślin i zwierząt, zarówno współczesnych, jak i kopalnych.
Profesor Andriy Bokotey poświęcił znaczną część swojego wystąpienia historii powstania Muzeum Przyrodniczego, opowiedział o wystawach i kolekcjach, a także o projektach naukowych i edukacyjnych realizowanych przez pracowników Muzeum.
